LNG: Điểm mới trong hệ sinh thái xi măng – điện – cảng biển
Động thái này diễn ra trong bối cảnh thị trường năng lượng đang chuyển dịch nhanh về phía nhiên liệu sạch, trong đó LNG (khí thiên nhiên hóa lỏng) được coi là giải pháp trung gian tối ưu trong quá trình chuyển dịch năng lượng quốc gia.
Việc Công Thanh quay lại đường đua điện lực, sau nhiều năm gián đoạn dự án nhiệt điện than cho thấy, doanh nghiệp đang tìm cách “gắn chốt” cho chuỗi sản xuất – logistics – vận hành mà mình từng xây dựng dở dang. Với trục trung tâm là xi măng (công suất 6 triệu tấn/năm), một nhà máy điện nội bộ sẽ giúp Công Thanh giảm chi phí năng lượng, đảm bảo sản xuất ổn định và tăng khả năng cạnh tranh khi thị trường xi măng dư cung và giá điện tăng cao.
Đòn bẩy năng lượng và thách thức tài chính
Tham vọng điện lực của Công Thanh không phải là mới. Từ năm 2011, doanh nghiệp từng khởi công nhà máy nhiệt điện công suất 600MW, cũng tại Nghi Sơn, nhưng dự án nhanh chóng rơi vào trạng thái “treo” vì thiếu vốn, vướng quy hoạch và sự thay đổi trong chiến lược năng lượng quốc gia. Cùng lúc, nhiều dự án khác như phân đạm, cảng biển… của Công Thanh cũng lâm cảnh chậm tiến độ hoặc bị thu hồi giấy chứng nhận đầu tư.
Vì vậy, đề xuất mới về dự án nhiệt điện LNG còn là thử thách với một doanh nghiệp từng lâm vào khó khăn tài chính. Giai đoạn 2015 – 2016, Công Thanh lỗ gần 500 tỷ đồng, hệ số nợ/vốn lên tới 97%, nhiều dự án bị đình trệ. Việc triển khai một dự án LNG – vốn đầu tư thường lên đến hàng tỷ USD – đòi hỏi nền tảng tài chính vững vàng hoặc có đối tác chiến lược đáng tin cậy.
Đồng thời, xét về mặt vĩ mô, đề xuất này phù hợp với định hướng Quy hoạch điện VIII, vốn đặt trọng tâm vào phát triển điện khí và hạn chế phát triển thêm các nhà máy điện than. Điều đó mở ra dư địa chính sách thuận lợi hơn, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam cam kết trung hòa carbon vào năm 2050.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời: Ai sẽ là nhà đầu tư cùng Công Thanh triển khai dự án? Mô hình tài chính cụ thể ra sao? Quy mô đầu tư bao nhiêu và tiến độ thực hiện như thế nào? Đây là những yếu tố then chốt mà thị trường, giới đầu tư và các cơ quan chức năng đang theo dõi sát sao.
Với đề xuất nhà máy điện LNG tại Nghi Sơn, Công Thanh đang bước vào giai đoạn thử lửa để tái cấu trúc chuỗi công nghiệp nặng mà doanh nghiệp đã dày công xây dựng. Nếu vượt qua được bài toán tài chính và huy động nguồn lực hiệu quả, đây sẽ là “đòn bẩy” chiến lược giúp hệ sinh thái xi măng – điện – cảng biển của Công Thanh vận hành khép kín. Ngược lại, nếu không đủ lực, đây có thể là một “canh bạc lớn” kéo dài thêm sự trì trệ của tập đoàn từng một thời vang danh trên bản đồ công nghiệp miền Trung.
Dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Nghi Sơn có công suất thiết kế 1.500 MW, có tổng mức đầu tư của dự án lên tới 57.524 tỷ đồng (tương đương khoảng 2,241 tỷ USD) tại Khu kinh tế Nghi Sơn (Thanh Hóa) được xác định là dự án năng lượng trọng điểm theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và thúc đẩy chuyển dịch năng lượng theo hướng phát thải thấp.
Quá trình lựa chọn nhà đầu tư đã vấp phải nhiều trở ngại. Tỉnh Thanh Hóa đã hai lần phát hành hồ sơ mời thầu từ tháng 7/2024 đến tháng 6/2025, với ba lần gia hạn thời gian đóng thầu. Dù danh sách quan tâm ban đầu gồm nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, song đến hạn cuối (17/7/2025), không có hồ sơ nào được nộp, buộc Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các KCN phải thông báo hủy thầu.
