.jpg)
Yêu cầu cấp bách
Việc triển khai các dự án bãi đổ và xử lý CTRXD hiện vẫn gặp nhiều vướng mắc về vốn, công nghệ và cơ chế chính sách. Một số điểm xử lý tại Hà Nội còn hoạt động hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.
Trong khi đó, theo GS.TS Nguyễn Hoàng Giang – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, tại các quốc gia phát triển như Đức, Nhật Bản, tỷ lệ khai thác CTRXD lên đến 90%. Điều này cho thấy chúng ta đang bỏ phí một nguồn tài nguyên lớn đó là CTRXD. Bởi lẽ, CTRXD có thể trở thành vật liệu thay thế nếu có cơ chế chính sách đồng bộ, cũng như mô hình phối hợp liên ngành hiệu quả. Các vật liệu thu hồi từ CTRXD như bê tông nghiền, gạch vỡ, cát thải… có thể thay thế cát, đá, sỏi trong xây dựng hạ tầng. Và đây chính là một hướng đi vừa tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, vừa giảm khai thác cát sông vốn đang gây ra nhiều hệ lụy. Chưa kể một số sản phẩm từ CTRXD còn có tính thấm nước cao, phù hợp với nhu cầu phát triển hạ tầng đô thị mới như đường đi bộ, bãi đỗ xe, khu công nghiệp…
Thúc đẩy tái chế chất thải rắn xây dựng
Giới chuyên gia môi trường nhấn mạnh, vai trò quan trọng của tái chế CTRXD trong chiến lược chuyển đổi xanh ngành xây dựng và mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Và theo đó, tái chế CTRXD không chỉ là một giải pháp kỹ thuật mà còn là một chiến lược kinh tế xã hội lâu dài. Việc hình thành các cụm liên kết tái chế, với sự tham gia của chính quyền địa phương, viện nghiên cứu và doanh nghiệp (DN) sẽ là nền tảng để xây dựng hệ sinh thái vật liệu xây dựng bền vững. Mô hình này không chỉ giúp giảm chi phí xây dựng, giảm áp lực môi trường, mà còn tạo ra một thị trường tuần hoàn, nơi chất thải được tái sinh, phục vụ phát triển kinh tế. Đặc biệt, với xu hướng đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng ngày càng cao, CTRXD tái chế sẽ là nguồn bổ sung quan trọng, giảm phụ thuộc vào khai thác tài nguyên nguyên sinh.
Còn nhà khoa học, với năng lực nghiên cứu và thử nghiệm công nghệ, sẽ là lực lượng chủ lực trong đánh giá chất lượng vật liệu, đề xuất tiêu chuẩn và chuyển giao kỹ thuật xử lý. Và Trường Đại học Xây dựng Hà Nội là một trong những đơn vị tiên phong với các nghiên cứu ứng dụng thực tiễn, sẵn sàng hợp tác cùng địa phương và DN. Trong khi đó, DN giữ vai trò triển khai mô hình, đầu tư dây chuyền nghiền sàng hiện đại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm tái chế. “Chúng ta có công nghệ, có nghiên cứu, có kinh nghiệm quốc tế, nhưng nếu thiếu sự vào cuộc đồng bộ của các bên, đặc biệt là từ phía Nhà nước và DN, thì việc tái chế CTRXD vẫn chỉ dừng ở quy mô thử nghiệm” – GS.TS Nguyễn Hoàng Giang bày tỏ.
