Trong bối cảnh toàn cầu đối mặt với các thách thức về khí hậu, năng lượng và môi trường sống, ngành xây dựng – lĩnh vực chịu trách nhiệm tới 40% lượng phát thải CO₂ – đang đứng trước áp lực phải chuyển mình mạnh mẽ. Báo cáo “Chỉ số Xây dựng Bền vững 2025” (Sustainable Construction Barometer 2025) vừa được Saint-Gobain công bố đã mang đến cái nhìn toàn cảnh về xu hướng phát triển xây dựng bền vững trên phạm vi quốc tế, trong đó Việt Nam được ghi nhận là một trong những thị trường có cam kết mạnh mẽ và nổi bật nhất.
Báo cáo “Sustainable Construction Barometer” (Chỉ số Xây dựng Bền vững) được Saint-Gobain ra mắt lần đầu tiên vào năm 2023. Báo cáo toàn cầu được thực hiện bởi đối tác Occurrence–Ifop, khảo sát giới chuyên môn tại 10 quốc gia, nhằm đo lường các tiến bộ trong lĩnh vực xây dựng bền vững. Trong ấn bản thứ ba, Chỉ số Xây dựng Bền vững 2025 đã mở rộng tới 27 quốc gia với phạm vi khảo sát bao gồm: chuyên gia, sinh viên, đại diện chính quyền địa phương và thành viên các tổ chức xã hội. Báo cáo được xây dựng dựa trên chuỗi câu hỏi dành cho 4.000 đại diện chuyên môn trong ngành, cùng với nhóm câu hỏi khảo sát ý kiến của 27.000 công dân phổ thông. Qua góc nhìn của các bên liên quan, dự án truyền cảm hứng và khai thác các đòn bẩy cần thiết để thúc đẩy chuyển đổi ngành xây dựng bền vững hơn tại mỗi quốc gia, cũng như trên toàn thế giới.
Báo cáo năm nay cho thấy, nhận thức về xây dựng bền vững ngày càng gia tăng rõ nét trên toàn cầu với 69% nhóm chuyên môn nhận định rằng triển khai xây dựng bền vững là ưu tiên cấp thiết. Phía công dân cũng chia sẻ quan điểm này với 95% coi là quan trọng.
87% chuyên gia trên phạm vi toàn cầu cũng tin rằng ngành xây dựng cần phải “tiến xa hơn” trong con đường bền vững. Khu vực tư nhân được họ kỳ vọng sẽ dẫn dắt hành trình chuyển đổi này, bao gồm nhóm kiến trúc sư – kỹ sư tham gia ngay đầu chuỗi giá trị (56%) và các doanh nghiệp trong ngành xây dựng (44%). Thách thức đặt ra hiện nay nằm ở việc chuyển hóa nhận thức thành hành động cụ thể trên toàn chuỗi giá trị ngành, phù hợp với đặc thù mỗi quốc gia.
Trong 27 nước tham gia khảo sát, Việt Nam nổi lên là thị trường có cam kết mạnh mẽ nhất đối với xây dựng bền vững. Báo cáo chỉ ra 04 điểm cốt lõi đáng chú ý, bao gồm:
- Việt Nam quyết tâm chuyển đổi xanh ngành xây dựng: Hơn 97% giới chuyên môn và công chúng đều đồng tình rằng, phát triển công trình bền vững là vấn đề cần được ưu tiên cao.
- Đề cao giá trị Well-being (môi trường, năng lượng và sức khỏe): 66% người định nghĩa xây dựng bền vững liên quan đến sức khỏe, an toàn và hạnh phúc khi sử dụng công trình – cao nhất và vượt xa mức trung bình toàn cầu ở tiêu chí này (46%). Ngoài ra, 58% người định nghĩa công trình bền vững có thể chống chịu thiên tai và thích ứng với khí hậu cực đoan. Hiệu quả năng lượng, và tái sử dụng vật liệu là các yếu tố được liên kết chặt chẽ với khái niệm xây dựng bền vững tại Việt Nam.
- Nhóm kiến trúc sư, kỹ sư và doanh nghiệp tư nhân được kỳ vọng đóng vai trò thúc đẩy xanh hóa ngành xây dựng: Công chúng tin tưởng cao vào vai trò của kiến trúc sư – kỹ sư (52%), doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực xây dựng (46%) và hiệp hội chuyên ngành (35%) trong việc thúc đẩy công trình xanh.
- Ưu tiên sử dụng nhóm vật liệu thân thiện với môi trường: Việt Nam đứng đầu về tỷ lệ 49% lựa chọn vật liệu sinh khối, vật liệu địa phương, vật liệu tái chế hoặc tối ưu năng lượng. Đồng thời, tiếp tục nâng cao nhận thức công chúng về xây dựng bền vững, cũng như làm rõ hiệu suất bền vững của công trình là hành động ưu tiên để thúc đẩy xây dựng bền vững tại Việt Nam.
Những điểm sáng của Việt Nam trên bản đồ xây dựng toàn cầu, đang mở ra nhiều cơ hội lớn phía trước để kiến tạo các công trình không chỉ “xanh” mà còn thực sự “bền vững”, trên bình diện môi trường, con người và cộng đồng trong tương lai.
Tố Uyên – TCKT.VN
© Tạp chí Kiến trúc
